Welkom op de website van de monitor Overijssel 2018-I!
Wij informeren u met de Monitor Overijssel 2018-I over de uitvoering van de Begroting 2018, tot en met de peildatum 14 mei 2018. De Monitor Overijssel 2018-I is de eerste tussentijdse rapportage van 2018. Voor iedere prestatie uit de Begroting 2018 geven we een prognose of deze volledig (groen), deels (oranje) of niet (rood) wordt gerealiseerd. De financiële kleurscore geeft aan in welke mate het budget wordt besteed in dit begrotingsjaar. De inhoudelijke en financiële kleurscore leiden tot een integrale kleurscore. De kleurscores voor de prestaties bepalen we aan de hand van de vastgestelde systematiek. De uitgebreide toelichting op de kleurensystematiek vindt u op de site van de Monitor Overijssel, via de knop ‘leeswijzer’ in de bovenste menubalk op de website.
De Monitor 2018-I levert qua kleurscores het volgende beeld op:
Monitor Overijssel 2018-I | |||
Kleurscore | Inhoud | Financiën | Integraal |
Groen | 141 | 143 | 141 |
Oranje | 10 | 9 | 10 |
Rood | 1 | 0 | 1 |
152 | 152 | 152 |
De toelichting op de oranje en rode kleurscores vindt u op de website bij de diverse prestaties. Onderstaand lichten we een aantal ontwikkelingen, aandachtspunten en afwijkingen toe.
Kansen voor Overijssel: Interbestuurlijk Programma
Op 14 februari is het Interbestuurlijk Programma bekend gemaakt. In dit programma hebben het Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen afgesproken om samen een aantal grote maatschappelijke opgaven aan te pakken. Regionale agenda’s zijn opgesteld met de opgaven die in de regio centraal staan. Om onze ambities om provinciale opgaven te kunnen verbinden aan nationale en regionale opgaven, hebben we in de Perspectiefnota 2019 opgenomen om de komende jaren € 210 miljoen extra te investeren.
Ook regionale partners (privaat en publiek) dragen bij aan deze projecten. Met elkaar nodigen we het kabinet uit met gelijkwaardige cofinanciering te participeren en samen te investeren in Kansen voor Overijssel en de Kracht van Oost-Nederland. We zien een vijftal investeringslijnen: Regionale Economie, Vitaal Platteland, Klimaat en energie, Bereikbaarheid en Grensoverschrijdende samenwerking. Lees hier alles over in het kansendossier. Op 8 juni heeft de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een brief verzonden over de aanpak van de regiodeals en is bekend geworden dat er een eerste tranche komt van € 200 miljoen.
Strategieontwikkelingen in volle gang
In de tussenbalans constateerden we dat een aantal ontwikkelingen zich sneller en heviger voltrekt dan gedacht, terwijl er tegelijkertijd een aantal complexe transitieopgaven voor de deur staan. Het gaat om de energietransitie, klimaatadaptatie en -mitigatie, circulaire economie en verduurzaming van het landelijk gebied. De transities vragen om een forse inspanning van ons. Bij de Perspectiefnota 2018 hebben we aangegeven hierop strategieën te ontwikkelen. Dit is in volle gang.
Inmiddels hebben we een regionaal adaptatieplan om onze leefomgeving bestand te maken tegen de gevolgen van klimaatverandering. Hiermee hebben we een goede basis gelegd voor het onderdeel klimaatadaptatie uit het Interbestuurlijk Programma waarvoor dit jaar een Bestuursakkoord wordt afgesloten.
Met het programma Nieuwe Energie Overijssel werken we met een intermaatschappelijke coalitie samen om 20% duurzame energieproductie in 2023 te realiseren. Met partners ontwikkelen we regionale klimaat- en energiestrategieën. Hierin wordt vastgelegd wat regionaal gedaan gaat worden om de nationale doelstellingen voor CO2-reductie voor 2030 te halen met een doorkijk naar 2050. We komen dit jaar met een programma voor circulaire economie voor 2018-2019 met een doorkijk voor daarna. Hierin vertalen we met partners de landelijke transitie-agenda’s naar Overijssel. We koppelen ze aan de sterke kanten van Overijssel, aan de (top)sectoren en aan activiteiten uit lopende programma’s. Bij de Perspectiefnota 2019 hebben wij u gevraagd aanvullende middelen beschikbaar te stellen voor het programma circulaire economie.
We zijn gestart met het ontwikkelen van een langetermijnstrategie voor de verduurzaming van het landelijk gebied. We brengen in beeld hoe we verduurzaming van het landelijk gebied meer in samenhang kunnen oppakken, inspelend op nieuwe ontwikkelingen. Dat doen we samen met onze partners van Samen Werkt Beter, gemeenten en in afstemming met u. We ronden deze strategieontwikkeling in het voorjaar van 2019 af.
Aantrekkelijke leefomgeving
Maatschappelijke ontwikkelingen hebben steeds vaker ruimtelijke gevolgen
Maatschappelijke opgaven hebben steeds vaker ruimtelijke gevolgen: recreatiewoningen, vrijkomende agrarische bebouwing, balans op de woningmarkt, energietransitie. Deze vraagstukken vragen om een integrale aanpak en ruimtelijke inpassing. Ze beïnvloeden de vitaliteit van steden, dorpen en buitengebied. We streven naar zorgvuldig ruimtegebruik en een goede ruimtelijke kwaliteit.
Rekenkamer Oost-Nederland rapport Boven Water
De Rekenkamer Oost-Nederland heeft de invulling van de provinciale rol bij de waterveiligheid (regionale keringen) en regionale wateroverlast onderzocht in haar rapport Boven Water. Zij komt tot de conclusie dat wij onze taak goed uitvoeren. Dit geldt voor de aanwijzing en normering door Provinciale Staten. En dit geldt ook voor het toezicht door Gedeputeerde Staten op de, door de waterschappen uit te voeren, toetsing en verbetermaatregelen. Wel kan de provincie haar eigen rol steviger inzetten. Hier doet de Rekenkamer aanbevelingen voor.
Gezamenlijk optrekken bij de transities in stad en land
Overijssel op Streek is een netwerk waarin bestuurders, wetenschappers en andere partijen van gedachten wisselen over regionale ruimtelijke vraagstukken en de wisselwerking tussen stad en land. De bestuurders willen samen optrekken en leren van elkaar en van anderen, bijvoorbeeld door te experimenteren met nieuwe methoden of door gezamenlijk onderzoek. De werkwijze is vergelijkbaar met die in de Woonkeuken en Stadsbeweging. Wij agenderen thema’s, brengen onze inzichten in en organiseren en faciliteren het netwerk. In 2018 werken we aan een Streekagenda.
PAS: 2018 is een spannend jaar
Deze zomer adviseert de advocaat-generaal van het Europese Hof over de juridische houdbaarheid van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Dit advies, dat door de rechter veelal wordt overgenomen, kan de houdbaarheid van de PAS bevestigen of leiden tot vertraging of beleidswijziging. Het PAS en het rekenmodel AERIUS worden bovendien jaarlijks geactualiseerd opdat de berekening van ontwikkelruimte plaatsvindt op basis van de meest recente cijfers en inzichten. Deze actualisatie is complex en omvangrijk. Technische tegenslagen leiden tot vertraging in de huidige actualisatie. Bovenstaande leidt er toe dat pas na de zomer meer duidelijkheid ontstaat over het programma en de lopende actualisatieronde.
Capaciteit uitvoering ‘groene wetten’ verhoogd
In 2017 waren wij voor het eerst verantwoordelijk voor het onderdeel soortenbescherming van de nieuwe Wet natuurbescherming. In dat jaar hebben wij ervaring opgedaan met de benodigde capaciteit voor een goede afhandeling. In de Monitor Overijssel 2017-II kondigden wij al aan u een voorstel te doen voor de dekking van de benodigde formatie voor vergunningverleners en toezichthouders voor deze nieuwe taak. Via de Perspectiefnota 2019 heeft u ingestemd met dit voorstel. De uitvoering van deze taken ligt daarmee op schema.
Sanering Olasfa
In 2010 werd ingeschat dat de omvang van de vervuiling op het Olasfaterrein 260 ton puur teer was. Inmiddels is ruim 1000 ton puur teer uit de grond verwijderd. Op één hardnekkig vervuilde plek op grote diepte wordt nog stoomsanering toegepast. Dit vordert gestaag. Een betrouwbare prognose over wanneer de stoomsanering wordt afgerond blijft lastig. Wij spreken intensief met alle partijen om te bepalen of en zo ja hoe we, binnen de kaders van de Wet Bodembescherming, de vervuiling naar de IJssel zo snel mogelijk kunnen beëindigen. Daarbij gebruiken we ervaringsgegevens van de sanering en nieuwe inzichten.
Krachtige economie
Infrastructurele problemen spoor
Op het regionale spoor hebben veranderingen plaatsgevonden en zijn nieuwe treinconcessies gestart vanaf 11 december 2017. Er doen zich diverse problemen voor bij de uitvoering van de dienstregelingen. Het is nog niet mogelijk de sneltrein uit Enschede door te laten rijden naar Zwolle (eindpunt nu Raalte). In de zomer wordt een extra perron in Zwolle aangelegd, waarna de extra sneltrein alsnog gaat rijden. Door fouten van Prorail kan op de Kamperlijn slechts 100 km/u worden gereden in plaats van de gevraagde 140 km/u. Bediening van het gerealiseerde station Zwolle Stadshagen is daardoor niet mogelijk. Daarnaast is de stroomvoorziening op beide trajecten nog niet optimaal waardoor de treinen niet snel kunnen optrekken. Met Prorail en betrokken partijen vindt intensief overleg plaats om de problemen op te lossen.
Daarnaast is de treindienst Hengelo-Bielefeld later dan gepland van start gegaan op het traject tussen Hengelo en Bad Bentheim vanwege technische problemen aan het nieuwe treinmaterieel, dat is uitgerust met twee stroomsystemen. Inmiddels kunnen alle 8 nieuwe treinen worden ingezet op het volledige traject. Er wordt door ProRail nog onderzoek gedaan naar detectieproblemen die in de herfst kunnen optreden als gevolg van bladval op het spoor op het traject Oldenzaal-Duitse grens.
Goederenvervoer over water
Het is lastig een goede prognose te geven van de uitputting van de verschillende activiteiten binnen het uitvoeringsprogramma. Met gemeenten en bedrijven bespreken we aanpassingen aan haven- en vaarweginfrastructuur waarvoor wij subsidieregelingen beschikbaar hebben (Ubs 2.3). Aanvragers (met name gemeenten) hebben moeite om de financiering rond te krijgen. Het onderzoek van de Rekenkamer Oost-Nederland ('De vaart erin houden', PS/2017/166) onderkent dat partijen tijd nodig hebben voor de uitwerking en financiering van plannen en beveelt aan de looptijd van de subsidieregelingen te verlengen. Wij hebben deze aanbeveling overgenomen. Bij Monitor Overijssel 2018-II bekijken we of op grond van het financiële verloop bijstelling van de Begroting 2018 gewenst is. De komende maanden inventariseren we bij havengemeenten en watergebonden bedrijven of op korte termijn de financiering van kade- en vaarwegprojecten kan worden georganiseerd.
Groei zet door
De economische groei zet door in 2018 en zorgt voor veel belangstelling uit het bedrijfsleven voor onze economische stimuleringsprogramma’s op het vlak van bedrijvenlocaties, human capital, MKB & ondernemerschap, innovatie, internationalisering en vrijetijdseconomie. We zien een aantal bedrijven snel groeien. Het Snelle-Groeiers-initiatief uit het MKB Ondernemerschap programma is dit voorjaar gestart met 26 bedrijven en er is een wachtlijst voor een tweede ronde.
De belangstelling voor het GO4EXPORT programma en de animo voor de handelsmissies bij het het MKB is groot. Het onderwijs heeft een plek in het exportprogramma met extra trainingen in internationale handel en het betrekken van bijna 50 studenten bij internationaliseringsvraagstukken van zeven bedrijven uit Oost-Nederland.
Iedereen in Overijssel doet mee op nieuwe leest geschoeid
In de Monitor Overijssel 2017-II meldden wij u dat actualisering van het uitvoeringsprogramma ‘Iedereen in Overijssel doet mee’ noodzakelijk was. Met uw vaststelling van het investeringsvoorstel op 31 januari 2018 (PS/2017/922) is het uitvoeringsprogramma opnieuw afgestemd op de actualiteit op de arbeidsmarkt. De uitvoering van het programma 2016-2019 ligt daarmee weer op schema.
Symfonische voorziening op streek
Het Orkest van het Oosten heeft samen met Het Gelders Orkest voor 1 april 2018 het plan Muziekhuis van het Oosten ingediend bij het Ministerie van OCW. Het plan bevat een aansprekende visie voor een nieuwe symfonische voorziening voor Oost-Nederland, waarin het Muziekhuis een voorname spil wordt in het muziekleven in de regio. Symfonische concerten, opera, maar juist ook talentontwikkeling, educatie en verbinding met regionale (muziek)gezelschappen staan centraal. De Raad voor Cultuur en Bureau Berenschot, dat namens de Oost-Nederlandse overheden een second opinion uitvoert, zijn positief over de richting en haalbaarheid van het plan en constateren tegelijkertijd dat er nog veel open einden zijn in deze fase. Van belang voor de uitwerking hiervan is het financiële perspectief dat de Oost-Nederlandse overheden de orkesten kunnen bieden.
Uitwerking beheer Technology Base Twente
In 2018 werken wij met het college van B&W van Enschede de toekomstige governance van Technology Base Twente verder uit. In de loop van 2018 leggen wij u de uitgewerkte koers ter consultatie of ter bekrachtiging voor, afhankelijk van de te kiezen vorm en de daarvoor noodzakelijke besluitvorming.
De gesprekken over onze ambities op het gebied van de moderne maakindustrie (Advanced Materials and Manufacturing) hebben nog niet geleid tot de realisatie van een proeffabriek. De beslissing van bedrijven(consortia) tot vestiging op Technology Base is van meerdere factoren afhankelijk en onderhevig aan internationale concurrentie tussen locaties. Daarvoor is tijd en geduld geboden. Wij houden vast aan het profiel van een internationale innovatieve ontwikkel- en testlocatie.
Goed bestuur
Ontwikkelen van alternatieve kerntaken
Parallel aan het reguliere begrotingsproces is het proces rond de betekenisvollere P&C-cyclus gestart. Uw Staten zijn hier via de Auditcommissie over geïnformeerd. Op 14 maart 2018 is informeel overlegd over aanpassing van de P&C-cyclus met een delegatie van Provinciale Staten. Afgesproken is dat er voor kerntaak 1 en 3 alternatieven worden ontwikkeld parallel aan de Begroting 2019. Daarbij kijken we naar de diversiteit in opgaven en naar een bij hierbij passende sturing- en controlmechanisme. Kengetallen/Indicatoren vormen een ander punt van aandacht.
Participatiewet
De opgave voor 2018 is om gemiddeld 20 participatiebanen te realiseren. Voorheen werd uitgegaan van een norm van 13 participatiebanen. De norm loopt de komende jaren op naar circa 30 participatiebanen. Op peildatum 1 juni 2018 hebben wij ruim 21 banen gerealiseerd. Daarmee is het nog onzeker of het gemiddelde gedurende het hele jaar gehaald wordt. Niet al deze banen zijn direct productief voor het primaire proces. Wij streven onverkort naar realisatie van de norm.
Welkom bij de Monitor Overijssel!
Gedeputeerde Staten rapporteren met de Monitor Overijssel inhoudelijk en financieel aan u over de voortgang van de Begroting. De Monitor wordt tweemaal per jaar aangeboden. De inhoud vormt een digitale afspiegeling van de Begroting, waarin de primitieve begroting, de actuele begroting en de realisatie per peildatum (14 mei 2018) worden gepresenteerd.
Om u wegwijs te maken op de website van de Monitor Overijssel, beschrijven we hieronder kort de verschillende onderdelen. Ook de kleurensystematiek lichten we toe.
Aantekeningenfunctie en printfunctie
Om gebruik te kunnen maken van de aantekeningenfunctie, is het noodzakelijk om in te loggen met uw account. Eenmaal ingelogd kunt u aantekeningen maken door te klikken op 'Notities & favorieten' en 'Notitie toevoegen'. Rechts onderin bij 'Bekijk items' kunt u te allen tijde uw notities raadplegen. De aantekeningenfunctionaliteit biedt ook de mogelijkheid om bepaalde pagina's als 'favoriet' te markeren.
Naast de aantekeningenfunctie is een aangepaste ‘printfunctie’ beschikbaar. Voor het gebruik van die functie hoeft u niet in te loggen. De printfunctie biedt u enerzijds de mogelijkheid om pagina’s in platte tekst weer te geven en eventueel te printen (printknop) en anderzijds om uw eigen verslag samen te stellen (knop ‘mijn boekwerk’). Door op het groene plusje te klikken voegt u een pagina toe aan uw eigen verslag. Dit verslag kunt u vervolgens per pagina of in totaliteit downloaden als pdf.
Interactieve startpagina
De interactieve startpagina van de Monitor Overijssel geeft door middel van de kleurscores in één oogopslag de voortgang van de Begroting weer. Via deze pagina zijn bijna alle onderdelen van de Monitor direct te benaderen en te filteren door middel van het gebruik van ‘kijklijnen’ en ‘zoekhulpmiddelen’. U kunt zelf bepalen wat u te zien krijgt en ervoor kiezen om door te klikken voor meer detailinformatie.
Kerntaken
Het ambitieniveau is het hoogste niveau in de doelenboom. Op dat niveau zijn onder meer de volgende elementen terug te vinden:
U besluit bij de Monitor over de voorgestelde PS wijzigingen en stelt alle tot en met de Monitor Overijssel doorgevoerde GS wijzigingen achteraf vast. Administratieve wijzigingen (zichtbaar met hoofdletter A) presenteren wij ter informatie.
Beleidsdoelen
De Ambitie zoals geformuleerd op Kerntaakniveau is uitgewerkt in een aantal te realiseren beleidsdoelen. Op de pagina van het beleidsdoel zijn onder meer de volgende elementen opgenomen:
Prestaties
Het beleidsdoel wordt uitgesplitst in verschillende prestaties. Op de pagina van de prestatie wordt door middel van kleurscores inzichtelijk gemaakt hoe de prestatie er inhoudelijk en financieel voor staat. Tezamen vormen die de integrale kleurscore, die rechts bovenin is weergegeven. Bij een oranje of rode kleurscore is een toelichting opgenomen. Verder zijn per prestatie de basisinformatie, achtergrondinformatie en linkjes naar de Atlas van Overijssel opgenomen. Waar noodzakelijk zijn deze onderdelen bij de Monitor Overijssel geactualiseerd.
Bij prestaties die gekoppeld zijn aan de reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel en de Uitvoeringsreserve Ecologische Hoofdstructuur, worden de financiën op prestatieniveau toegelicht (afrondingsverschillen zijn mogelijk). Begrotingswijzigingen worden op dezelfde wijze als op de kerntaakpagina inzichtelijk gemaakt.
Kleurensystematiek
De kleurscores voor de prestaties worden bepaald aan de hand van de volgende systematiek.
Inhoudelijke voortgang (bij de Monitor Overijssel op basis van verwachting einde jaar):
Hierbij gaat het per prestatie uit de Begroting over de acties die voor het betreffende jaar in de primitieve begroting zijn geformuleerd, geactualiseerd met eventuele expliciete bijstellingen door Provinciale Staten.
Financiële voortgang (op basis van de stand van zaken):
De financiële kleurscore wordt gerelateerd aan de actuele begroting per peildatum. Er wordt in de toelichting expliciet aandacht besteed aan de oorzaak van een bijstelling.
Op basis van bovenstaande classificaties, ziet de integrale kleurscore er als volgt uit:
P | Financiën | ||||
Groen | Oranje | Rood | |||
Groen | Groen | Groen | Rood | ||
Oranje | Oranje | Oranje | Rood | ||
Rood | Rood | Rood | Rood |
Sinds de Monitor Overijssel 2016-II is er een nieuwe functionaliteit opgenomen. Bij iedere prestatie is een integrale kleurscore opgenomen. Achter de integrale kleurscore is een knop opgenomen om de integrale kleurscore van de Monitor Overijssel 2018-I te vergelijken met de historische integrale kleurscores van de Monitor Overijssel 2017-I, Monitor Overijssel 2017-II en het Jaarverslag 2017.
Meerjarige financiën KvO en NNN
Sinds de Monitor Overijssel 2016-II is het onderdeel ‘Meerjarige financiën’ toegevoegd. Als eerste proeve maken we voor een veertien projecten in grafiekvorm inzichtelijk hoe het totaal beschikbare budget vanuit de reserves Kwaliteit van Overijssel en de Uitvoeringsreserve Natuurnetwerk Nederland over de jaren is opgebouwd, welk deel daarvan is gerealiseerd en wat er dit jaar nog is begroot. Met deze informatie plaatsen we de huidige jaarschijf in het grotere geheel. De grafieken staan bij de volgende prestaties: 1.3.2, 1.4.3, 2.3.3, 2.4.2, 3.3.3, 4.2.1, 4.3.1, 4.4.2, 5.2.1, 5.5.1, 7.2.2, 7.2.3, 8.1.2.
In de grafieken zijn staafdiagrammen opgenomen, waarin per jaar wordt aangegeven:
Let op: de grafieken hebben alleen betrekking op de reserves Kwaliteit van Overijssel en de Uitvoeringsreserve Natuurnetwerk Nederland. Als de budgetten van prestaties uit andere bronnen afkomstig zijn (bijvoorbeeld andere reserves), dan zijn deze budgetten niet meegenomen in de grafiek.
Menubalk
De lichtgrijze menubalk is op elke webpagina zichtbaar. Via de menubalk kunt u rechtstreeks navigeren naar de onderdelen van de website. Via de pijltjes aan de rechterzijde kunt u ook onderdeel voor onderdeel door de Monitor Overijssel bladeren. Het nummer dat tussen de pijltjes staat, vermeldt het unieke nummer van de ‘pagina’. Daarnaast is het mogelijk om via de menubalk op specifieke woorden of termen in de Monitor Overijssel te zoeken. Hiervoor kunt u de knop van het vergrootglas gebruiken.
In de menubalk zijn verder de volgende vijf knoppen opgenomen:
Via deze knop keert u terug naar de interactieve startpagina.
Via deze knop kunt u rechtstreeks naar een van de kerntaken navigeren.
Hier is het overzicht van de Financiering en dekkingsmiddelen opgenomen.
Het Statenvoorstel van de Monitor Overijssel 2016-II heeft als kenmerk PS/2016/1004. Dit Statenvoorstel bevat een samenvattende beschrijving van de belangrijkste elementen binnen deze Monitor. De officiële besluitvorming over de Monitor Overijssel vindt plaats op basis van het Statenvoorstel.
Met deze knop krijgt u het overzicht van de doelenboom; de structuur waarmee de website is opgebouwd. De weergave is afhankelijk van waar u zich op dat moment op de site bevindt. De doelenboomknop vormt zo een handig navigatiemiddel.
Web-Linkjes
Hoewel wij met het aanbieden van linkjes de interactie van de website willen vergroten, komt het voor dat de URL's tussentijds wijzigen. Hierdoor kan het helaas voorkomen dat een link niet meer naar de juiste pagina verwijst.
Wij wensen u veel plezier met het lezen van de Monitor Overijssel 2018-I. Mocht u technische vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met Max van Oort (MJ.v.Oort@overijssel.nl / 038 499 9477) of Rudy van Leerzem (R.v.Leerzem@overijssel.nl / 038 499 9001).
Namens het college van Gedeputeerde Staten,
Eddy van Hijum
Gedeputeerde Economie, Financiën en Deelnemingenbeleid